Bu anlatı, eğitimde eşitsizliğe ve yeniliğe odaklanan kar amacı gütmeyen bağımsız haber kuruluşu The Hechinger Report tarafından üretilmiştir.
İkinci Dünya Savaşı’nın başlarında, milyonlarca çocuk Londra’dan ve diğer şehirlerden tahliye edilip koruyucu ebeveynlerle yaşamaları için İngiltere'nin kırsal kesimlerine gönderildi. Bu çocukların başına gelen şeyler; 1943 adlı kitabında aileleriyle bombardıman boyunca kalan çocukların, gönderilen çocuklardan daha az üzgün olduğundan bahseden psikoanalist Anna Freud için bir çalışma konusu hâline geldi.
Freud’un çağdaşı John Bowlby, ailelerinden uzakta, hastanelerde uzun süre kalan çocukların üzerine bir çalışma yaptı. Bu araştırma, onun ebeveyn ve çocuk arasındaki bağı ve onları ayırmanın zararlarını vurgulayan “bağlanma teorisini” bilgilendirmede yardımcı oldu.
Bu araştırmalar, çocukların ailelerinden ayrıldığında yaşananların sadece bir parçasıydı. Peki, koronavirüsü çocukları sadece birincil bakıcılarından değil; yaşıtlarından, öğretmenlerinden ve herkesten ayırırken bu durumun “gelişme” kısmı için şimdi ne dersiniz?
California-Davis Üniversitesinde fahri profesör olan antropolog ve primatolog Sarah Blaffer Hrdy, “Henüz bilmiyoruz,” diyor. “Bu devam eden, zorlayıcı bir türden tecrübe.”
Oyun arkadaşı olmayan çocuklar. Ebeveynlerin kendilerine, başa çıkmak için yardım edebilecek diğer yetişkinlerle bağlantıları yok. Yalnızlık güçlendirilmiş olabilir. Ulusal karantinanın çocukları etkileyebileceği çok fazla yol fakat çok az araştırma var. Ulusal bilim kurumu, bu tür soruların çalışılması için araştırmacılara hızla yardım ediyor.
Bilhassa küçük çocuklar için yaşıtlarıyla oyun oynamayı kaçırmak, durumu daha da kötüleştirebilir. Virjinya Üniversitesinde insan bağlantıları sinirbilimi çalışan psikoloji profesörü James Coan, oyunların bilişsel gelişime katkı sağladığını bana söyledi. Yine de ebeveynlerin çok da iyi bir oyun arkadaşı olmadığını, onların sıkıcı, sabırsız olduklarını ve yapacak başka şeyleri olduğundan bahsediyor. Son on yıllarda kademeleri hızla artan bir kategori olan kardeş sahibi olmayan çocuklar, şu an özellikle daha da kırılgan olabilir.
Maryland Üniversitesinde insani gelişim ve nicel yöntem profesörü olan Kenneth Rubin, çocukların oyunlar ve akran etkileşimleri yoluyla sosyal beceriler geliştirdiklerini söyledi. “Çocukların yaşıtlarına ihtiyacı var,” diyor. “Evde küçük bir çocuk olarak tıkılıp kalınca yaşananlardan bir şey ise, belki de aile dışında yakın ilişkiler kurma becerisini tecrübe edemeyebilecek olmanızdır.”
İzolasyonun haftalık mı aylık bir değişim getireceği henüz kesin değil. Şanslıysak, sosyal mesafe kuralları virüsün yayılmasının engellenmesine yardımcı olur ve çocuklar eski rutinlerine yavaş yavaş dönerler. Yine de Hrdy, bilişsel sinirbilimci Arjen Stolk’un bakım gününe katılan çocukların yaşıtlarıyla, katılmayanlara göre daha efektif bir iletişim kurduğunu gördüğü çalışmasına dikkat çekiyor. Bu çalışmada, 5 yaşındaki çocuklardan konuşmadan diğer yaşlardan arkadaşlarını bilgisayar oyunlarıyla yönlendirmeleri isteniyor, daha önce bakım gününe katılan çocukların etkileşimlerini uyarlamada daha iyi oldukları görülüyor. “Bakım gününde bu etkileri görmek çok da vakit almadı”, diyor Hrdy.
Bir araştırmacı bana, koronavirüs izolasyonu aynı zamanda çocukları, ebeveynlerin başa çıkma kabiliyetlerini tüketerek de etkileyebilir dedi. Coan, çocukların prefrontal korteksleri gelişmediği için duygularını düzene sokamamalarının zorlayıcı olma sebeplerinden biri olduğuna dikkat çekmiştir.
Ebeveynler çocuklarının duygusal düzen işini yapmalarına yardım etmek zorundadır ki bu yorucu olabilir. Bu da bakım veren çalışanların, öğretmenlerin, arkadaşların, hala/teyzelerin, amca/dayıların dahil olduğu yerdir. Bu kişiler, çocukları ebeveynlerden alarak onların tekrar enerji kazanmalarını sağlamakla kalmayıp, ayrıca stresli zamanlarda ebeveynlere duygusal destek ve yardım sağlarlar.
“Mevcut salgın sürecindeki çocukların, olumsuz duygularını düzenleyebilecekleri sosyal ağlardan izole edilen ebeveynlerin derecesine ulaşıp acı çekmesinden endişe ediyorum,” diyor Coan.
Geniş sosyal ağlardan mahrum ebeveynler birbirlerini desteklemeli, diyor. Ayrıca yalnız anne/babalar ebeveynliğe mümkün bir raddeye kadar ara vermeli. Eğer bu durum aylar boyunca devam ederse, yetişkinler fazla strese maruz kalmaktan duygu kaynaklarının azalmasına yol açan allostatik yüklenme olarak bilinen şeyi tecrübe etme riskine girebilir. Coan, “Eğer bu kaynakları çok çabuk tüketirsem, çocuklarımın neden okula gidemediklerini, arkadaşlarını göremediklerinde neden teselli edilemediklerini merak ettiklerinde açıklama gücü bulamam,” diyor.
Bunlara rağmen, konuştuğum araştırmacılar çocukların bu koronavirüs pandemisiyle tecrübelerinin fazlaca çeşitli olacağını söylüyorlar. California-Davis Üniversitesi, insan gelişimi bölümünde profesör olan Jay Belsky, Robert M. ve Natalie Reid Dorn, “Hepimizi aynı derecede etkileyecek tek olay 14. kattan baş aşağı düşürülmektir,” diyor. Tek kardeş ya da kardeşleriyle iyi geçinemeyen bir çocuk, oyun arkadaşı bir kardeşe sahip olan çocuktan çok daha kırılgandır. Anksiyete eğilimli, izole ailelerin çocukları, birbirlerine başa çıkmada yardım etmede becerikli ailelerin çocuklarından çok daha kırılgan olabilir. Pandemiden önce yalnız ve zaten dünyanın ona karşı olduğunu hisseden çocuklar şimdi daha hırslı çabalayabilir.
Belsky, “Evet, sosyal izolasyon yalnızlık oluşturabilir ve yalnızlık akıl sağlığımız ve saadetimiz için iyi olmayabilir,” diyor. “Ama, bu bütün çocuklarda aynı etkiyi yaratmayacak çünkü bazıları diğerlerinden daha duyarlı ve sosyal destek bazı riskleri de hafifletiyor.”
Görüntülü bağlantılar izolasyonu hafifletebiliyor ama bütün çocukların Wi-Fi erişimi ya da arkadaşları veya akrabaları ile iletişime geçebilecek başka araçları yok. Maryland Üniversitesinden Rubin, “Eğer ben hükümete bir şey yaptıracak olsaydım, herkese Wİ-Fi bağlantısı ve laptop bilgisayar sağlamak olurdu,” diyor. Yetişkinler için Zoom saatlerce kokteylleri düzenlemek, sayısız mesajlar atıp almak nispeten daha kolay olsa da oyun oynamak gibi, bazı aktivitelerin görüntülü olarak aynısını yapmak çok daha zor.
Yine de Belsky, “Felaket senaryoları kurmak istemeyiz,” diyor. Çocuklar ve ebeveynler yalnızlığı telafi edecek birçok yola sahip. Bu eşi benzeri görülmemiş izolasyon sürecinin etkilerini görmemiz çok uzun zaman alacak. Rubin, “Covid, bize ilişkilerin önemini anlamamız için inanılmaz, türlü türlü, huysuz yollar sunuyor,” dedi.
Kesin olarak, bu koronavirüs bize birbirimizin ne kadar önemli olduğunu şimdiden hatırlatıyor. “Tür olarak biz bir veya iki kişi tarafından yetiştirilme fikrine adapte olamadık,” diyor Coan. “Aniden, çocukların sadece ebeveynlerine ihtiyacı olduğunu söylemenin ne kadar saçma bir sav olduğunu çok sert terimlerle görüyoruz. Bu doğru değil.”
Çeviri: Esengül Metin
How Will Social Isolation During COVID-19 Affect Our Kids? By Caroline Preston
Originally published (April 14, 2020) © KQED.org/Mindshift
Link: https://www.kqed.org/mindshift/55729/how-will-social-isolation-during-covid-19-affect-our-kids
#koronavirüs #covid #salgın #ebeveynlik #ebeveyn #çocuk #başaçıkma #psikoloji #esengülmetin