İlkokulda okuma-yazma en önemli ve en temel becerilerden bir tanesidir. Özellikle 1. sınıf kademesi düşünüldüğünde süreç; veli, öğretmen ve öğrenci iş birliği çerçevesinde maksimum verim ile tamamlanmaya çalışılmaktadır. Öğrenciler eğitim-öğretim yılı içerisinde hedeflenen bilgi ve becerileri kazanır; okuryazar olma yolunda önemli bir adım atarlar.
Öğrencilerin okulun ikinci yarısı okuma yazmaya geçtiği düşünüldüğünde, önlerinde okuma yazma becerilerinin pekişmesi için ilk dönem kadar geniş bir zaman dilimi bulunmaz; dolayısıyla akıcı okuma becerilerinin gelişimi için sınırlı bir zaman diliminde çalışmalarını sürdürürler. Buna ilaveten araya giren üç aylık yaz tatilinin öğrenme kayıplarına yol açtığı düşünüldüğünde süreç öğrenci ve veli cephesinde bir tık daha zorlaşır. Öğrencilerin okuduğunu anlamaları, çıkarımda bulunabilmeleri ve muhakeme edebilmeleri gerekir. Bu akıcı okuma becerisi ile mümkündür.
Sizlere, öğrencinize destek olabileceğiniz uygulaması kolay ve pratik bir akıcı okuma stratejisinden bahsedeceğim.
Okuyucu Tiyatroları (Readers’ Theatre)
Bu strateji bir metne bağlı kalarak bir tiyatro oyuncusu gibi vurgu, tonlama ve içerikteki anlatıma dikkat ederek okumayı gerektirir. İlgili strateji okumayı oyuna dönüştüren, motivasyonu yükselten eğlenceli bir stratejidir. Okuyucu tiyatrolarında metni ezberlemek gerekmez. Özellikle akıcı okuma çalışmaları esnasında öğrenciler, role girerek metni en doğru şekilde okuma çabası içerisinde olurlar. Dolayısıyla birçok kez doğru okuma ve doğru anlatımı sunana kadar istekli bir tekrarı içerir. Okuyucu tiyatroları stratejisi özellikle ebeveynlerin geniş zaman dilimlerinde öğrencilerin akıcı okuma becerilerini geliştirmeye yönelik tercih edebileceği bir strateji olarak düşünülebilir.
İlgili stratejinin literatürdeki yerine bakıldığında aşağıdaki ifade göze çarpmaktadır:
Babkie (2016)’ye göre; bu etkinliğe katılan öğrenciler bir şiir, şaka, hikaye veya senaryoyu akıcı bir şekilde okuyana kadar konuşma ve anlatım pratiği yaparlar. Okuyucu tiyatrosu otantik bir ortam sağlarken aynı zamanda tekrarlanan okumalara katılmak sonucunda akıcı bir okuma modeli sunmaktadır.
Peki bu strateji nasıl uygulanır?
Öncelikle ilkokul düzeyine uygun bir tiyatral metin gerekiyor. Sonrasında bu metni A4 kağıdının yarısına (kart formatında rolleri de belirterek) yazmanız, birini sizin diğerini öğrencinizin eline vermeniz gerekiyor. Okuma eş zamanlı olarak başlar. Öğrenci yanlış okuduğunda ona ‘karakterinin söylediğini anlamadığınızı’ ifade ediyorsunuz; böylece öğrenci kendini düzeltme imkanı buluyor ve oyunu kurallarına göre oynamayı düşünüyor.
Bu çalışmaya başlarken ebeveynlerin dikkat etmesi gereken birkaç önemli detay daha var. Öncelikle her ne kadar öğrencinizin akıcı okuma becerisini güçlendirmeyi amaçlıyor olsanız da bu çalışma öğrenci cephesinden bir oyun olarak görülmektedir. Dolayısıyla ebeveynlerin güler yüzlü, motive ve sabırlı olması oldukça önemlidir. Öğrencilerin birçok kez hata yapabileceğini unutmamalı, oyunu terk etmemeli ve pes etmemelisiniz. İlerleme kaydedilmiyorsa daha basit metinler tercih etmek oyun terkinden daha yapıcı bir eylem olacaktır.
Tolga Yazıcı
Eğitim Uzmanı
Kaynak
Babkie, A. M. (2006). Be proactive in managing classroom behavior (Dept. ed., R. H. Lock). Intervention in School and Clinic, 41(3), 184-187.