Estonya'ya karşı sevgisiyle tanınan Ars Technica sitesi yazarlarından Cyrus Farivar, Mart 2019'da Estonya Millî Eğitim Bakanı Mailis Reps ile güzel bir röportaj gerçekleştirdi. İşte bu röportajda öne çıkanlar...
Ars: Bugün Estonya eğitim sisteminin durumu nedir? On yıl öncesi ile nasıl bir karşılaştırmada bulunursunuz?
Mailis Reps: Bugün Estonyalı ebeveynler, öğrenciler ve işverenler, genellikle eğitim sistemimizden ve öğrenmeye ücretsiz erişimden memnunlar. On yıl önce, zaten birçok alanda makul derecede iyiydik ancak büyük ölçüde durumumuzu iyileştirdik. Avrupa ve dünyadaki PISA sonuçlarına göre eğitimde lider ülkelerden biri olduk.
Bu durum, 15 yaşındaki çocuklarımızın okuma, matematik ve fen bilimlerinde iyi olduğu anlamına gelir. Bu temel beceri ve yeterliliklere, eğitimin sonraki tüm aşamalarında [Estonya'nın mevcut eğitim stratejisi] yaşam boyu öğrenme için gerçekten ihtiyaç duyulmaktadır. Dahası, inanılmaz meblağlar harcamadan mükemmel sonuçlar elde ettik. Bu yüzden mevcut olan zaman, para ve pedagojik yeterlilikleri kaynak olarak rasyonel bir şekilde kullandığımızı söyleyebilirim.
Ars: Hangi değişiklikleri görmek istersiniz? Estonya eğitim sistemi nerede gelişim gösterebilir?
Mailis Reps: Çevremizdeki hızla değişen dünya göz önüne alındığında, tüm eğitim sistemleri geliştirilebilir ve iyileştirilmelidir. BİT tarafından sağlanan yeni ve daha destekleyici öğrenme ortamları kesinlikle ortaya çıkacaktır, ancak geleneksel ve yenilikçi arasında dikkatli olmalı ve iyi bir denge bulmalıyız.
Hâlâ tüm bireylere yönelik daha bireysel bir yaklaşım görmek istiyorum, böylece herkes - özellikle de gençler, aynı zamanda yetişkinler - bir tür öğrenme sürecine katılabilirler. Herkes öğrenmeye erişebilmeli ve kendi eğitim yollarını tasarlayabilmelidir.
Bazıları bir meslek öğrenmek, bazıları bir dereceye kadar öğrenmek istiyor ve şu anda tüm öğrenme deneyimlerinin farklı kombinasyonlarda ve yaşamlarımız boyunca farklı amaçlarla kaydedilip kullanılabileceği bir sistemin kurulması için çalışıyoruz. Özel eğitim ihtiyacı olan çocukların sayısı tüm dünyada artmakta ve Estonya'da da daha fazla destek uzmanına ihtiyacımız var - konuşma terapistleri, psikologlar ve farklı türden danışmanlar. Bu bir meydan okuma.
Ars: Görev yaptığınız süreçte Eğitim Bakanı olarak gördüğünüz en büyük değişiklikler nelerdir?
Mailis Reps: Gerçekten bazı olumlu girişimler ve gelişmeler oldu. Her şeyden önce, 2002'den 2004'e başladığımız ücretsiz okul yemeklerinden ve okul ulaşımından bahsedeceğim.
Çocuklarımız okul ders kitaplarını ücretsiz alıyor. Bakan olduğum dönemlerden beri öğretmenlerin maaşlarında önemli bir artış oldu. Ders dışı etkinlikler ve müzik, spor okulları ve diğer hobi grupları tarafından sağlanan eğitim için tahsis edilmiş ek kaynaklar bulunmaktadır.
Meslek okullarımızı modernize ettik, gençler ve işverenler arasında oldukça popüler hâle geldi. Ayrıca farklı özel okulları ve bazı dini okulları destekledik. Bugün -söyleyebilirim ki- insanların aralarından seçim yapabilecekleri çok çeşitli eğitim olanakları var.
Ars: Estonya eğitim sisteminin Avrupa’nın diğer bölgelerine göre nasıl olduğunu düşünüyorsunuz? Birleşik Devletlere göre nasıl?
Mailis Reps: Sanırım, öncelikle öğrenme içeriğimizi ve okullar için yaptığımız müfredattan bahsetmek zorundayım. Her zaman birçok farklı okul konulu ansiklopedik müfredata sahiptik. Genellikle anadili (Estonca veya Rusça), matematik, fen bilimleri ve bazı sosyal çalışmalardan oluşan geleneksel dört zorunlu/zorunlu çekirdek dersin yanı sıra, anaokulundan lisenin sonuna kadar zorunlu sanat ve müzik eğitimi alıyoruz.
Spor ve teknoloji/el sanatları, fizik, kimya, biyoloji, edebiyat, psikoloji, tarih, kariyer eğitimi, psikoloji ve çeşitli seçmeli dersler var. Lisede (10-12. sınıflar), öğrenciler 96 ders almak zorundadır. Bunlardan 63'ü zorunlu/zorunlu ve 33 ders seçmelidir. Okullar ve öğrenciler ne tür bir çalışma sınırına sahip olduklarına kendileri karar veriyor. Bu, genellikle ilgi alanlarını takip ederek, ayrıca bireysel potansiyellerini ve gelecek planlarını da göz önünde bulundurarak farklı konularda önemli olabilecekleri anlamına gelir. Gençlerimizin bilinçli kararlar verecek kadar zeki olduklarını düşünüyorum.
Ek olarak, merkezi ve merkezi olmayan bir eğitim yönetimi dengesine sahibiz. Okullarımız ve öğretmenlerimiz özgürlüğün tadını çıkarıyor, bu nedenle öğrenme sürecini nasıl organize edeceğine ya da ne tür seçimler sunacağına karar verebilirler. Ayrıca formal ve informal eğitimi de entegre ettik. Tüm öğrenciler farklıdır, ancak yaşamlarının farklı dönemleri için kendi öğrenme stratejilerini geliştirebilirler ve yaşam boyu öğrenme adına iyi bir temel oluşturabilirler.
Ars: Bilgisayar bilimi/BT'nin erken eğitimde rolü ne olabilir? Peki ya üniversite eğitimi?
Mailis Reps: BT anaokullarında yaygın olarak kullanılmıyor. Tabii ki, çocuklar ev teknolojilerinden ve bu düzeyde farklı türdeki cihazlardan bahseder. Çocuklara destekleyici ve yaşla ilgili öğrenme ortamları sağlamaya kesinlikle inanıyoruz. Çocukların proksimal gelişim bölgesi düşünülmeli ve mümkün olan tüm ihtiyaçlar mümkün olan en kısa sürede karşılanmalıdır (ör. Konuşma terapistleri, sosyal hizmet uzmanları vb.)
Üniversite eğitimi altı üniversite tarafından verilmektedir ve AB ülkelerinden gelen öğrenciler için ücretsizdir. Ayrıca birçok uluslararası öğrencimiz var.
*Bilgi Notu: Bu yazı, https://arstechnica.com/ adlı sitede 2/3/2019 tarihinde Cyrus Farivar tarafından "In Estonia, students’ transit, school meals, and textbooks are all free" başlığıyla yayımlanan röportajın İngilizceden Türkçeye aynen tercüme edilmesiyle hazırlanmıştır.