Günümüz çocukları bir başka. Onların biricik olmasının göstergelerinden biri de zekâları. Ebeveynler ve öğretmenler olarak çocuklarımızın zekâsı karşısında hayrete düşüyoruz. Aklımıza ister istemez şöyle bir düşünce geliyor: Bu çocuklar bizden daha zeki. Acaba bu düşüncemiz gerçekten geçerli mi?
Günümüz çocukları ile 20. yy. boyunca yaşamış insanları karşılaştırdığımızda zekâ testlerinden aldıkları puanlar açısından belirgin bir durum göze çarpmaktadır. Bu durumu açıklayabilmek için "Flynn Etkisi"ni incelemek gerekir. Flynn etkisi, zekâ testlerinden elde edilen sonuçların nesilden nesile arttığını açıklamak için kullanılan bir teorinin ismi. Her nesilde zeka testi puanlarının ortalaması 10 puan artmaktadır. Bu teoriye göre günümüz çocukları, ebeveynlerinden veya 1940'ların çocuklarından daha zekidir. Aklınıza şöyle bir soru gelebilir: Acaba biz Sokrates'ten veya Da Vinci'den daha zeki miyiz?
Bu teoriye göre eğitimin geçmişe göre sürekli iyileşmesi, iyi beslenme ve teknolojik gelişmeler insanların zekâ testlerinden daha yüksek puanlar almalarına zemin hazırlıyor. Bir anlamda insanın zengin uyarıcılara maruz kalması, onu atalarından daha zeki kılıyor. İnsanların geçmişe göre zeki olması açıklanırken zekâ testlerinin soyut düşünme gibi alt boyutlarında geliştiğine dikkat çekildiğini belirtmekte fayda var. Bu durum çocuklarımızın Sokrates'ten, Da Vinci'den veya atalarımızdan daha zeki olup olmadıkları gerçeğini tekrar gözden geçirmemize neden oluyor. Yapılan bazı çalışmalar Flynn etkisinin durduğunu hatta tersine döndüğünü gösteriyor. Bazı gelişmiş ülkelerde insanların zekâ testlerinden aldıkları puanlarda düşüşler görülmekte. Bu açıdan Thomas W. Teasdale ve David R. Owen tarafından 2008 yılında yayımlanan "Secular declines in cognitive test scores: A reversal of the Flynn Effect" adlı çalışmayı okumanızı öneririm.
Size "Flynn Etkisini", bir de mucidi Yeni Zellandalı Siyasal Bilimler Profesörü James R. Flynn'ın dilinden dinlemenizi tavsiye ederim.
Dr. Gürkan MORALI
Kaynaklar
1. Jarrett, C. (Ed.) (2013). 30 saniyede psikoloji. Çin: Caretta Kitap.
Comentários