Sınavda değil derste not al!
Biraz ilgi çekici olsun diye "not" kelimesinin çağrışımlarından yararlandım. Sınav ve not yan yana gelince aklımıza kuşkusuz sınav sonuçları geliyor. Ancak ders ve not kelimelerini bir denklemde düşününce aklımıza gelen seçeneklerden biri de derste not alma/tutma olabiliyor. Not alma, en yalın hâliyle bilgileri kaydetmedir. Bu bilgiler yazılı, sözlü veya görsel olabilir; gelişigüzel veya belli bir formatta kayıt altına alınabilir. Not almaktan maksat, elde edilen bilgilerin öğrenilip bellekte saklanmasını kolaylaştırmaktır. Kısacası bilgiyi kendine mal etmektir. Bu yazımızda geçmişten günümüze insanlık tarihinde kendine yer bulan "not alma"nın yararlarından bahsetmek istiyorum.
1. Bilgiyi pekiştirme: Not alırken bireyler yazdıkları için öğrenilen bilgiler zihinde daha iyi işlenir. Dolayısıyla elde edilen bilgilerin pekiştirilmesini sağlar.
2. Bilgiyi organize etme: Notlar, bilginin organize edilmesini sağlar. Bilgiler not alırken sistematik bir şekilde kaydedilir. (Gelişigüzel not alınsa da bu notlar daha sonra gözden geçirilerek organize edilebilir.)
3. Dikkati toplama: Bireyler derste veya toplantıda dinlerken genellikle ilk 15 dakikadan sonra dikkatlerini toplamakta zorlanırlar. Kendilerini bir anda dersten veya konuşmacıdan çok uzakta iç seslerine kulak vermiş şekilde bulurlar. Not alma, dikkatin dağılmasını engelleyen araçlardan biridir. Not alma, bireylerin daha dikkatli dinlemesini, bilgileri kaçırmamak için odaklanmasını sağlar.
4. Öğrenme sürecinde aktif hâle getirme: Not alma, öğrenme sürecinde bireylerin etkin olmasını sağlar. Bireyler not alırken duyularını ve zihinsel süreçlerini işin içine daha fazla dahil etmek zorunda kalırlar. Bireyi daha iyi bir dinleyiciye veya okuyucuya dönüştürür.
5. Katılımı artırma: Aktif hâle gelen bireyler derslere daha çok katılım sağlar. Not alanların sorular sormaları, konuları anladıklarını kontrol etmeleri ve öğretmenle etkileşime girmeleri sayesinde derslere katılımları artar.
6. Anlamayı derinleştirme: Not alma, bireylerin bilgileri anlamlandırmasını, bu süreçte elde edilen bilgilerin analiz edilmesini sağlar. Bireyler bilgiler arasındaki bağlantıları, çelişkileri veya benzerlikleri keşfetme imkanına sahip olurlar.
7. Düşünceleri Geliştirme: Notlar, bireylerin düşüncelerini ve yorumlarını yazılı olarak görmelerini sağlar. Çünkü not alırken düşünceler olduğu gibi değil bireysel süzgeçten geçirilerek kaydedilir.
8. Hafızayı Güçlendirme: Not alırken bilgiler tekrar gözden geçirildiği için hafızayı güçlendirir. Bu yolla öğrenilen bilgilerin uzun süreli bellekte daha iyi saklanması sağlanabilir.
9. Kaynak olma: Notlar sınavlar, projeler veya sunumlar için kaynak olarak kullanılabilir. Özellikle öğrenciler için önemli bir kaynaktır. (Üniversitelerde fotokopicilerde ders notlarının satılması belki de bu konuda verebileceğimiz en çarpıcı örneklerdendir.)
10. Bağımsız Çalışmayı Destekleme: Not alma, öğrenme sürecini desteklerken bağımsız çalışma imkanı da sağlar. Çünkü ders dışında bilgiye ulaşılmasını sağlar.
Not almanın daha başka yararları da bulunur kuşkusuz. Ancak bunlar benim kaynaklara bakarak sıralayabildiklerimden bazıları. Barış Özcan'ın "Neden Not Tutmalıyız?" başlıklı videosundan alıntıladığım şu cümlelerle bitirmek istiyorum:
Not almak, kalemle yazı yazmak sadece kaydetmek demek değildir demiştim. Bu çok pasif bir davranış biçimi olur. Oysa gerçekten not tutmaya çalışırsanız, karşınızdakini gerçekten dinlemeye başlarsınız, aktif bir öğrenme süreci yaşarsınız. Çünkü not tutmak, teoriyi pratiğe dönüştürmektir. Teorik bilginin beyniniz tarafından daha iyi anlaşılmasını ve sonradan pratik bir uygulamaya ya da davranışa dönüştürülmesini sağlar.
Dr. Gürkan MORALI